ភ្នំពេញ៖ សុភាសិតខ្មែរមានពាក្យមួយថា «សម្ដីសជាតិ មាយាទសពូជ» ហើយក៏មានពាក្យមួយផងដែរដែលគេតែងនិយាយលេងថា «បើអ្នកមិននិយាយខ្ញុំមិនដឹងថាអ្នកល្ងង់បែបនេះសោះ»។ ភាសាទាំងពីនេះអាចនិយាយត្រូវចំពោះទណ្ឌិត សម រង្ស៊ី នៅពេលនេះ ក្រោយពីបានចោទថា សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានបោកបញ្ឆោតប្រធានាធិបតីបារាំងថាសម្ដេចគឺជាប្រធានអាស៊ាន។
សម រង្ស៊ី បានសរសេរនៅលើហ្វេសបុកផេករបស់ខ្លួននៅថ្ងៃទី១៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ ថា៖ «ហ៊ុន សែន លួចប្រើឈ្មោះថាខ្លួនជាប្រធានអាស៊ាន ដើម្បីឲ្យប្រធានាធិបតីបារាំង Emmanuel Macron ទទួលខ្លួន ជាផ្លូវការ នៅថ្ងៃ ១៣ ធ្នូ ២០២២។ តាមការពិត ប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូនេស៊ី Joko Widodo ទេ ដែលជាប្រធានអាស៊ាន បច្ចុប្បន្ន»។
វាជារឿងសោកស្ដាយមួយដែលមនុស្សកើតមកអាយុជាង៧០ឆ្នាំទៅហើយ ថែមទាំងចង់ដឹកនាំរដ្ឋទៀត ប៉ុន្តែបែរជាមិនដឹងពីរបៀបដឹកនាំអាស៊ាន និងការប្ដូរវេននៃប្រធានអាស៊ានពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំទៅវិញ។
ធម្មនុញ្ញអាស៊ានមាត្រា៣១ អំពីប្រធានអាស៊ានបានចែងថា៖ «ប្រធានរបស់អាស៊ានត្រូវប្ដូរវេនជារៀងរាល់ឆ្នាំ តាមលំដាប់អក្ខរក្រមនៃឈ្មោះជាភាសាអង់គ្លេសរបស់រដ្ឋសមាជិក។ សម្រាប់រយៈពេលពេញមួយឆ្នាំ អាស៊ានត្រូវមានប្រធានតែមួយ»។
អ្នកនាំពាក្យប្រធានអាស៊ានឆ្នាំ២០២២ និងធ្លាប់ជាអគ្គលេខាធិការរងអាស៊ាន លោក គង់ ភោគ បានឆ្លើយតបនឹងសំណួររបស់ EAC News ដោយបានបញ្ជាក់ថា៖ «ប្រធានអាស៊ានចាប់ផ្ដើមអាណត្តិនៅថ្ងៃទី១ ខែមករា ដល់ថ្ងៃទី៣១ ខែធ្នូ វេលាម៉ោង១១និង៥៩ យប់ រៀងរាល់ឆ្នាំ»។
ការលើកឡើងរបស់ សម រង្ស៊ី មិនត្រឹមតែបង្ហាញអំពីចំណេះដឹងខ្សត់ខ្សោយពីអាស៊ានរបស់លោកនោះទេ ថែមទាំងមើលងាយដល់ប្រធានាធិបតីប្រទេសបារាំងលោក អេម៉ាញ៉ូអែល ម៉ាក្រុង និងប្រធានសហភាពអឺរ៉ុបផងដែរ។
តើបារាំងដែលជាប្រទេសមហាអំណាចមួយ មានអ្នកចេះដឹងច្រើន បែរជាត្រូវចាញ់បោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា?
ស្ថានទូតបារាំងបានប្រកាសក្នុងគេហទំព័រផ្លូវការរបស់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃពុធ ទី១៤ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២នេះថា ប្រធានាធិបតីបារាំងលោក អេម៉ាញ៉ូអែល ម៉ាក្រុង បានជួបពិភាក្សាជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលជា«ប្រធានអាស៊ានក្នុងពេលពិសារអាហារការងារនៅវិមានលីយ៉ុងសេផាឡេស នៅថ្ងៃទី១៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២»។
ស្ថានទូតបារាំងបានបញ្ជាក់ផងដែរថា៖ «កិច្ចជំនួបនេះបានធ្វើឡើងមុនមួយថ្ងៃនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលសហភាពអឺរ៉ុប-អាស៊ាន ខណៈដែលកម្ពុជាបច្ចុប្បន្នកាន់តំណែងជាប្រធានប្តូរវេននៃអង្គការតំបន់អាស៊ី (អាស៊ាន)»។
ចំណុចនេះបារាំងបានបញ្ជាក់ដល់ទៅ២ដងថា សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន គឺជាប្រធានអាស៊ាន ហើយប្រធានអាស៊ាននេះហើយដែលបានជជែក និងពិសារអាហារពេលល្ងាចជាមួយប្រធានាធិបតីរបស់ខ្លួន។
ក្រៅពីប្រធានាធិបតីបារាំងប្រធានសហភាពអឺរ៉ុបលោកស្រី Ursula von der Leyen ក៏បានថ្លែងគារវកិច្ចនាយករដ្ឋមន្ត្រី សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន ក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ានបច្ចុប្បន្ននៅក្នុងសន្ទុរកថាលោកស្រីក្នុងឱកាសបើកកិច្ចប្រជុំ EU-ASEAN នៅចំពោះមុខមេដឹកនាំអាស៊ានទាំងអស់និងបានថ្លែងអំណរគុណចំឈ្មោះសម្ដេចតេជោ នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលបានដឹកនាំអាស៊ានដោយជោគជ័យក្នុងឆ្នាំនេះ ហើយលោកស្រី von der Leyen បន្តថានឹងរង់ចាំធ្វើការងារជាមួយនឹងប្រធានអាស៊ានប្ដូរវេននៅឆ្នាំ២០២៣ខាងមុខ។
ពិតមែនតែប្រធានអាស៊ាន សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានប្រគល់ញញួរប្រធានអាស៊ានទៅឱ្យប្រធានអាស៊ានប្តូរវេនឆ្នាំ២០២៣ គឺលោក ចូកូ វីដូដូ ប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូនេស៊ីកាលពីថ្ងៃ១៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២ ប៉ុន្តែមិនមែនមានន័យថាសម្ដេចតេជោត្រូវបានផុតអាណត្តិជាប្រធានអាស៊ាននៅថ្ងៃនោះទេ។ ការប្រគល់នោះគឺគ្រាន់តែតំណាងដើម្បីឱ្យមេដឹកនាំពិភពលោកឃើញជាសាក្សីថាឆ្នាំក្រោយឆ្នាំ២០២៣ គឺអាស៊ាននឹងត្រូវបានដឹកនាំដោយប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី។
ធម្មតាមនុស្សតែងមានសម្អប់ តែបើសម្អប់របស់អ្នកនាំអ្នកដទៃឱ្យល្ងង់តាមអ្នក សូមកុំធ្វើ។ ក្នុងនាមជាមេដឹកនាំគួរតែនាំពលរដ្ឋចេះគិតត្រិះរឹះពិចារណា មានអំណះអំណាង មានហេតុផលត្រឹមត្រូវក្នុងការចោទប្រកាន់។
ការបញ្ចេញរឿងមិនពិត លាបព័ណ៌អ្នកដទៃ ភូតកុហសពលរដ្ឋខ្លួន បានអ្វីមកវិញគឺការបាត់បង់ការគោរព ប្រជាប្រិយ៍ភាព ហើយតម្លៃរបស់ខ្លួនកាន់តែចុះទាបតាមនោះដែរ។
វាជារឿងដែលអស់សំណើចដែលមេដឹកនាំពិភពលោកជាច្រើនរួមទាំងប្រទេសមហាអំណាចនោះត្រូវបានមេដឹកនាំប្រទេសតូចមួយនៅតំបន់អាស៊ានអាចបោក តើឱ្យជឿបាននោះទេ?៕
